હાલરડું: સંગીતનો પહેલો પાઠ
બાનાં હાલરડાં આજે ય કાનમાં ગુંજે છે!
મીઠાં મધ જેવાં બાનાં હાલરડાં! શી મધુરપ!
મારાથી નાના બે ભાઈઓ. તેમના બાળપણનો ચિતાર મારી આંખોમાં છે. બા કેવા પ્રેમથી તેમને સાચવતાં.
રાત્રે અમે સાથે સૂતા. અમારી આંખો ભારે બને તે બાથી છૂપું ન રહે; બા કહે:”જો, આંખોમાં રાતની મા આવી!” અમે પથારીમાં પડીએ અને બા હાલરડાં ગાય.
બાનો પ્રેમાળ સ્પર્શ! કંઠે નીતરતી મીઠાશ! સૂરનો પ્રભાવ!
એક એક સૂર પર પોપચાં ઢળવા લાગે. જાદૂ છવાતો જાય અને “રાતની મા” ક્યારે આવે ખબરેય ન પડે!
બા કાનુડાના મઝાનાં હાલરડાં ગાતા. કેટલાક પ્રચલિત હાલરડાં પણ ગાતા. ક્યારેક રામ કથા પણ ગાતા. આ અમારા સંગીતના પ્રથમ પાઠ!
ઘણા હાલરડાં આજ અડધા-પડધા પણ યાદ તો રહ્યાં છે. જેમ કે:
“સૂઈ જાઓ તમે કાન ... હાલરડું હુલરાવે જશોદાજી માવડી ....”
”હવે તમે નંદજી ગોકુળ સંચરો રે ... જશોદાજી જોતાં હશે વાટ જો ....”
“માડી હું તો કાંઈ ન જાણું ... વનરાવનમાં ગાવડી ચારું રે!”
“તમે મારા દેવના દીધેલ છો ... “
”રૂડી રામકથા .... શુકદેવજી કહે છે રે પરીક્ષિત રાય ને ....”
અડધી સદી ઉપરની જીવન સફરમાં હજારો ગીતો સાંભળ્યાં છે; હજારો મ્યુઝિકલ ટ્યૂન્સ સાંભળી છે.
જરા પણ અતિશયોક્તિ વિના કહું: બાના હાલરડાંની તોલે કાંઈ ન આવે.
એ ઢાળ, એ આરોહ – અવરોહ, એ સ્વર બાંધણી; તેમાંથી નિષ્પન્ન થતાં ભાવવાહી સૂર .... બધું જ નિરાળું, ભાઈ! બાના હાલરડાંની તોલે સાચે સાચ કાંઈ ન આવે.
વર્ષો પહેલાં રથયાત્રાના દિવસે બાએ નશ્વર દુનિયા છોડી મહાપ્રયાણ કર્યું.
આજે રથયાત્રાનો પવિત્ર દિન. આજે બાની પુણ્યતિથિ.
છલકતી આંખે બાને શ્રદ્ધાંજલિ! શત શત પ્રણામ!
.